Raymond Aron

Laureaat Erasmusprijs 1983

Thema: Sociologie

Ter gelegenheid van het 25-jarig jubileum van de Stichting Praemium Erasmianum werden dit jaar vier Erasmusprijzen uitgereikt. Behalve Raymond Aron ontvingen ook Sir Isaiah Berlin, Leszek Kolakowski en Marguerite Yourcenar de prijs. Raymond Aron overleed kort voor de prijsuitreiking.

De Franse socioloog, politiek filosoof en journalist Raymond Aron (1905-1983) werd geboren in Parijs. Hij bezocht de École Normale Supérieure waar onder anderen Jean-Paul Sartre en Simone Weil zijn medestudenten waren. Begin jaren dertig, tijdens het opkomend nationaalsocialisme, verbleef hij voor zijn studie in Duitsland. Dit zou van grote invloed zijn op zijn filosofisch en sociologisch denken. In de oorlog was hij in Londen hoofdredacteur van La France Libre. Na de oorlog heeft hij zich naast zijn werk als hoogleraar – sinds 1970 aan het Collège de France – intensief beziggehouden met de journalistiek als politiek commentator van Le Figaro en later van L’Express.

Raymond Aron heeft in zijn methodologische, sociologische, polemologische, filosofische en journalistieke werk duidelijk gemaakt dat een doctrinaire gelijkheidsgedachte niet tot gelijkheid maar tot tirannie voert. Aron keerde zich – in tegenstelling tot zijn intellectuele tijdgenoten, onder wie Sartre – fel tegen politieke ideologieën als het communisme en marxisme. Hij benadrukte de permanente waarde van het pluralisme, het zoeken naar ‘le juste milieu’.

Behalve diepgaande studies, artikelen en scherpe wekelijkse commentaren over actuele politieke thema’s, schreef hij meer dan veertig boeken, waaronder Penser la guerre, Clausewitz (1976). Hiermee heeft hij een grote bijdrage geleverd aan de filosofie van de geschiedenis.

Mevrouw Aron en Leszek Kolakowski schonken hun deel aan de Fondation pour une entraide intellectuelle européenne, bedoeld voor reisbeurzen voor Oost-Europese schrijvers, academici en kunstenaars.