Werner Kaegi

Laureaat Erasmusprijs 1977

Thema: Geschiedenis

‘Wij hebben de geschiedenis nodig om ons de eigen en de vreemde identiteit te kunnen voorstellen’, is een uitspraak van de Zwitserse historicus Werner Kaegi.

Werner Kaegi (1901-1979) studeerde in Zürich, Florence, Parijs, Leipzig en Bazel. In 1924 promoveerde hij op een dissertatie over Von Hutten en Erasmus. Van 1935 tot 1971 was Kaegi hoogleraar te Bazel. Al in 1928 vertaalde hij Johan Huizinga’s biografie van Erasmus in het Duits. Tijdens een verblijf in Italië groeide Kaegi’s belangstelling voor de renaissance en voor negentiende-eeuwse historici zoals Michelet en Burckhardt. In de ‘Gesamtausgabe’ van Burckhardts werken (1928-1939) verzorgde Kaegi de kritische uitgave van de Kultur der Renaissance in Italien. Zijn levenswerk is echter de zevendelige wetenschappelijke biografie van Jacob Burckhardt. Kaegi geeft een helder inzicht in de problemen waarmee Burckhardt zich bezighield en combineert dit met een diepgaande kennis van de Europese negentiende-eeuwse cultuur.

In 1942 en 1946 verschenen Kaegi’s Historische Meditationen. Hierin stelt hij politieke thema’s aan de orde in een historisch perspectief. Kaegi’s belangrijkste studieterrein betreft de ideeëngeschiedenis en de historiografie van de middeleeuwen en de nieuwere tijd, de Verlichting en de negentiende eeuw. Op scherpzinnige wijze heeft hij aangetoond hoe men zich in verschillende perioden rekenschap heeft gegeven van het verleden. Kaegi was een typisch vertegenwoordiger van de oude Europese klassiek-humanistische traditie, voor wie het gesprek met de geestelijke elite van alle tijden en landen de ware humaniteit betekende.

Huizinga-kenner Werner Kaegi heeft van het hem toegekende bedrag de ‘Huizingaprijs’ ingesteld. Gedurende tien jaar ontvingen veelbelovende studenten geschiedenis aan Nederlandse universiteiten deze prijs voor hun doctoraalscriptie.