David R. Fontijn

Winnaar Dissertatieprijs 2003

Overwegingen van de selectiecommissie

Dit proefschrift onderzoekt het probleem van de depositie van bronzen voorwerpen, die dikwijls van ver geïmporteerd waren; voorwerpen met verschillende functies en waarden, martiale en ornamentele, werden op bepaalde, meestal vochtige of natte plaatsen gedeponeerd en daarmee voorgoed buiten gebruik gesteld. De auteur beschrijft het omvangrijke materiaal per periode, geeft een analyse van voorwerpen, sociale en landschappelijke context, en komt tot een omvattende interpretatie over de betekenis van selectieve depositie. Hiertoe gaat hij uit van twee varianten van, ‘culturele biografieën’. In de eerste variant is sprake van wapens en sieraden, die een specifieke rol en status weerspiegelden in de levenscyclus van een individu. In de tweede variant -daar is met name sprake van bijlen -lijken objecten meer verbonden te worden met groepsidentiteiten dan met persoonlijke identiteiten. In zijn conclusie verbindt de auteur de selectieve depositie van voorwerpen van waarde met het uitwisselen van geschenken. Ook het opgeven van een object met specifieke betekenis is, in die context beschouwd, een belangrijke, misschien wel cruciale handeling. Hij karakteriseert de bronstijd als een offereconomie, waarin telkens een klein deel van de uitgewisselde, niet-lokale producten in een moeras of rivier belandde. Het bijzondere van dit boek is gelegen in enerzijds de grondige materiaalanalyse, en anderzijds de knap beredeneerde conclusies en synthese, een synthese waarbij inzichten uit de sociale theorie over betekenis van materiële cultuur betrokken worden.