Ton J.J. Nijhuis
Winnaar Dissertatieprijs 1996
Dissertatie
Structuur en contingentie. Over de grenzen van het sociaal-wetenschappelijk verklaringsideaal in de Duitse geschiedschrijving
Promotoren: Prof. dr M.C. Brands, Prof. dr A. Labrie
Voordracht: Universiteit van Amsterdam, Faculteit der Letteren
Overwegingen van de selectiecommissie
Deze studie beweegt zich op het terrein van de theoretische geschiedenis. Op basis van een historiografische analyse van de Duitse sociaal-wetenschappelijke geschiedschrijving ontwikkelt dr Nijhuis een geheel eigen visie op het karakter van de geschiedwetenschap en de historische verklaringswijze. Tegenover de stroming die de overeenkomsten benadrukt tussen de sociale wetenschappen en de geschiedenis, wijst de auteur met kracht van argumenten op de verschillende kentheoretische uitgangspunten en het uiteenlopende kennisbelang. Van hieruit ontvouwt hij zijn theorie omtrent het eigen verklaringsmodel van de geschiedwetenschap waarbij de categorie ‘zin’ centraal staat. Het terrein van deze studie is enerzijds zeer specialistisch, anderzijds is het van belang voor allen die zich met de historische wetenschappen bezig houden. De vragen zijn weliswaar abstract, maar hebben tal van practische implicaties voor het concrete onderzoek. Dr Nijhuis heeft kans gezien het in deze discussies meestal gebruikte afstotende jargon te vermijden, waardoor het boek ook voor een breder publiek toegankelijk is.
