Janneke H. Gerards

Winnaar Dissertatieprijs 2003

Overwegingen van de selectiecommissie

Gelijkheid is een bijzondere waarde in onze samenleving, maar daarbij rijst steeds de vraag: “in welk opzicht zijn personen als gelijke te beschouwen?”. In het recht heeft het beginsel van rechtsgelijkheid een preciezere betekenis gekregen dan de opdracht om niet te discrimineren, maar ook hier verschijnen lastige vragen over de inhoud, de intensiteit, de reikwijdte van gelijkheid. Het is de bijzondere verdienste van dit proefschrift dat deze vaak moeilijke vragen niet worden ontweken, maar juist met ambitie worden tegemoet getreden en met grote scherpte ontleed. Er wordt vaak een beroep gedaan op de rechter om een ongelijke behandeling aan de orde te stellen of ongedaan te maken. Daarbij kan het gaan om een woningtoewijzing, een belastingaanslag, een beloning of arbeidsaanstelling, of om discriminatie op verschillende gronden. De auteur heeft een theoretisch model ontwikkeld voor de rechterlijke toetsing aan het gelijkheidsbeginsel. Aan dit model ligt een grondige theoretische analyse van de begrippen “gelijkheid, vergelijkbaarheid, onderscheid, differentiatie, classificatie en discriminatie” ten grondslag. Daarnaast heeft zij een heldere beschrijving gegeven en een analyse gemaakt van de praktijk van de rechterlijke toetsing aan het gelijkheidsbeginsel in vier rechtsstelsels: het Europese Verdrag van de Rechten van de Mens, het Europese recht, Nederland en de Verenigde Staten, met name in de rechtspraak van het Hooggerechtshof. Op basis van deze analyses wordt het aanvankelijk ontwikkeld theoretisch model aangepast aan de praktische ontwikkeling in deze nationale en internationale rechtspraak.